Co to jest Bilateralna Integracja (BI) ?
Bilateralna Integracja to współpraca i koordynacja w czasie, kiedy jakiś określony ruch jest wykonywany przez jedną stronę ciała niezależnie od ruchów jego drugiej strony oraz zdolność koordynacji obydwu części ciała podczas wykonywania wielu sekwencji ruchów. Obraz diagnostyczny zaburzeń integracji bilateralnej w znacznej części nakłada się na zaburzenia motoryczne odczytywane w diagnostyce integracji sensorycznej. Bilateralna Integracja – koordynacja i współpraca obu stron ciała w działaniu (przodu i tyłu, prawej i lewej strony, góry i dołu). Czynnościami wymagającymi takiej współpracy są np. cięcie nożyczkami, łapanie piłki, szycie. Trudności w obustronnej koordynacji mogą wskazywać na trudności z przekraczaniem linii środkowej ciała. Bilateralna nauka trwająca aż do wieku szkolnego, w znacznej części zależy od doświadczeń, które mogą zawierać błędne informacje, a te prowadzą do problemów w nauce takich jak niezrozumienie instrukcji, problemów w rozróżnianiu prawej i lewej strony, problemów z czytaniem, pisaniem, mówieniem, pamięcią.
Do kogo skierowany jest program Bilateralnej Integracji (BI) ?
Jest to program zarówno dla dzieci jak i dorosłych. Wiele osób, u których występują opóźnienia rozwoju, mają trudności w nauce lub odnoszą niepowodzenia, w tym dzieci z dysleksją, dyspraksją, zaburzeniami ze spektrum autyzmu, ADHD. Ci prezentują często niedojrzałość w systemie motorycznym. Wówczas może ujawnić się słabe lub niesymetryczne napięcie mięśniowe, nieadekwatność, deficyty uwagi oraz słaba pamięć, słaba kontrola mięśni oka i upośledzenie funkcji wizualnych, słuchowych
i percepcji. Opóźnienia w rozwoju motorycznym są nierozerwalnie związane z opóźnieniami w rozwoju poznawczym i społecznym.
Symptomy zaburzeń obustronnej integracji, integracji bilateralnej (BI):
- często towarzyszą zaburzeniom posturalno-okoruchowym
- obniżona obustronna koordynacja (np. łapanie piłki)
- trudności z rozróżnieniem stron prawa-lewa
- unikanie przekroczenia linii środkowej ciała (np. krążenia tułowia)
- niewykształcona w pełni lateralizacja
- niskie umiejętności wykonywania ruchów sekwencyjnych (kopanie piłki w ruchu)
Program ćwiczeń ruchowych wzmacniających Bilateralną Integrację wg SHEILA DOBIE
Program ten opracowano jako sekwencje kolejnych układów ćwiczeń, które powinny być stosowane w określonej kolejności
z uwzględnieniem postępów dziecka, aby maksymalnie wspierać jego rozwój i zdolności edukacyjne.
W czasie programu dziecko poznaje nie tylko swoje ciało i jego położenie w przestrzeni, ale również w wyniku treningu umie łączyć wykonywanie wielu czynności naraz.
Jeśli ćwiczenia są wprowadzane stopniowo i ostrożnie, to program dwustronnej integracji:
- poprawia u dziecka świadomość ciała (schemat ciała w przestrzeni)
- poprawa równowagi statycznej i dynamicznej
- lepsza kontrola postawy
- lepsza współpraca między półkulami
- poprawa współpracy ciała w obrębie góra – dół, lewo-prawo, przód-tył
- poprawa poczucia kierunku
- poprawa pamięci sekwencyjnej i planowania ruchu
- automatyzacja ruchu
- jest możliwa wielozadaniowość
- poprawa funkcji fizycznych, umiejętności poznawczych, percepcji, uwagi, pamięci
Mogą być dodatkowe korzyści takie jak wzrost pewności siebie, poczucie własnej wartości i motywacji.
Program ćwiczeń jest etapowy. Każdy element ćwiczeń jest łatwy do przeprowadzenia. Ćwiczenia zmieniamy, kiedy osiągniemy podniesienie poziomu sprawności fizycznej lub kiedy osiągnięty zostanie prawidłowy ruch każdego segmentu. W późniejszym czasie są dodawane wielozadaniowe elementy, które obejmują wizualne i słuchowe przetwarzanie.
Jest możliwe łączenie programu ćwiczeń integracji bilateralnej (obustronnej integracji) z innymi programami ruchowymi np. programem INPP lub programem integracji sensorycznej (SI).
Cechą charakterystyczną programu integracji bilateralnej jest hamowanie nieprawidłowych aktywności i wprowadzanie w ich miejsce prawidłowych wzorców ruchowych.
Diagnostyka
Podjęcie programu terapii integracji bilateralnej jest poprzedzone diagnostyką, w celu wykrycia problemów w rozwoju dziecka. Diagnoza powinna obejmować również takie obszary jak wyniki w nauce, sprawność fizyczną, rozwój, funkcje słuchowe i wzrokowe. Wyniki testów diagnostycznych dają pozycję startową dla rozpoczęcia ćwiczeń oraz dają możliwość oceny postępów (ewaluacja).
Oprócz standardowych dowodów zmian zachodzących podczas programu ćwiczeń są też dowody subiektywne np. obserwacja rodziców, nauczycieli, terapeutów, samych dzieci, co w sumie da całościowy obraz rzeczywistych zmian.
